Czy wiecie, że czeska nazwa Ołomuńca to „Olomouc” i że jest to nazwa rodzaju żeńskiego? Ta Olomouc, to zdecydowanie jedno z najładniejszych czeskich miast, bardzo popularne wśród polskich turystów. Odwiedzenie jej to doskonały pomysł na weekend!
Mieszkam tu i pracuję od kwietnia 2024 roku, zatem miałam okazję poznać już dość dobrze to miasto i jego atrakcje. W tym artykule, w ogromnym skrócie, zaprezentuję najważniejsze z nich.
Zwiedzanie Ołomuńca, prócz kilku atrakcji położonych poza centrum, jest bardzo wygodne, bo większość miejsc można odkryć spacerując, bez konieczności korzystania z komunikacji miejskiej. Jednak gdybyście mieli taką potrzebę, to po Ołomuńcu jeżdżą i autobusy i tramwaje (przyjazne i czworonożnym przyjacielom i seniorom, którzy jeżdżą za darmo ). Przystanek po czesku to “zastavka” (Milenka mówi przystawka i bardzo lubi tu jeździć tramwajami).
Absolutne “must see“ w centrum
1. Górny Rynek – Horní náměstí
Ołomuniec posiada dwa rynki. Rynek Górny to najważniejszy punkt zwiedzania miasta. Wokół niego znajdują się zachwycające kamienice, ale szczególną uwagę przykuwa Ratusz, przepiękny budynek pochodzący z lat dwudziestych XV wieku. Został zbudowany w miejscu poprzedniego ratusza, który spłonął w 1417 roku. W latach 1601-1607 podwyższono wieżę, w latach 1899-1904 budynek przeszedł remont generalny z przebudową w stylu romantycznego historyzmu. W budynku Ratusza znajduje się Informacja Turystyczna, gdzie można nabyć przewodniki i bilet wstępu na udostępnioną dla turystów wieżę ratusza. Koszt takiej wejściówki to 100 Koron. Ponadto, w budynku ratusza znajdują się ekspozycje dotyczące historii miasta, zegara i ratusza. Wystawy są dostępne do zwiedzania w czasie godzin urzędowych ratusza. Od strony północnej i południowej do ratusza prowadzą okazałe schody, dekorowane godłami ziem historycznie związanych z Morawami.
Fasadę rausza zdobi urzekający zegar astronomiczny z ruchomymi elementami, figurami i obrazami. Pokazy pracy zegara odbywają się codziennie o godzinie 12:00. Wtedy to zegar „żyje“ w rytm trzech wygrywanych ludowych pieśni. Nagranie z takiego pokazu mamy na naszym tik toku tutaj!
Według tradycji, zegar został zbudowany przez zegarmistrza Hanusza, a właściwie Antonína Pohla z Saksonii, między rokiem 1419 a 1422. Legenda głosi, że konstruktor zegara został oślepiony, by nie mógł zbudować następnego zegara dla Wiednia, kiedy to rektor tamtejszego uniwersytetu zapragnął podobnego orloja. Oryginalny zegar został zniszczony podczas II wojny światowej, a obecny to replika z połowy XX wieku. Kalendarz u dołu zegara nadal wskazuje czeskie imieniny i ważne daty z czasów komunizmu, a wśród nich urodziny wodza Rosji sowieckiej Józefa Stalina i lidera Komunistycznej Partii Czechosłowacji i prezydenta tego kraju Klementa Gottwalda. Górna tarcza przedstawia sferę niebiańską i pokazuje mapę gwiazd, Słońca, Ziemi i planet na tle dwunastu znaków zodiaku.
Absolutną perełką rynku jest Kolumna Trójcy Przenajświętszej, największa wolno stojąca barokowa rzeźba w Europie Środkowej, zapisana na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Rzeźba wybudowana została w podziękowaniu za zakończenie zarazy dziesiątkującej mieszkańców Moraw pomiędzy 1714 a 1716 rokiem. Wewnątrz filaru znajduje się mała kaplica, a kolumnę zdobi bogata dekoracja rzeźbiarska. Obecnie zabytek jest poddawany pracom renowacyjnym i nie można podziwiać jego fenomenu.
Na Rynku nie sposób przeoczyć Fontanny Ariona, oddanej do użytku w 2002 roku. Fontanna autorstwa rzeźbiarza Ivana Theimera nawiązuje do starożytnej mitologii i legendy o greckim poecie Arionie, uratowanym przez delfina zwabionego śpiewem Ariona. Obok fontanny stoi tzw. „Wędrujący żółw“ z żółwikami i delfinem w pysku. Figura jest już mocno przetarta, bo podobno głaskanie żółwia przynosi szczęście i dobrobyt!
Na Górnym Rynku w Ołomuńcu zobaczymy jeszcze dwie inne interesujące fontanny: Fontannę Herkulesa znajdującą się dosłownie na wprost zegara astronomicznego i Fontannę Cezara. Generalnie Ołomuniec to miasto wielu fontann, bo jest ich tu około 250! Na samym rynku ustawionych jest ich 7 – pochodzą z baroku, a zdobiące je rzeźby nawiązują do sztuki antyku.
2. Dolny Rynek – Dolní náměstí
Z Górnego Rynku przechodzimy na położony kilkadziesiąt metrów dalej Dolny Rynek w kształcie wydłużonego prostokąta. Na środku znajduje się Kolumna Mariacka powstała w pierwszej połowie XVIII wieku jako podziękowanie po ustąpieniu epidemii dżumy. Rynek otaczają ładne kamienice, w których ulokowanych jest wiele restauracji, pubów i kafejek. Ponadto, w jego centralnej części znajdują się kolejne ciekawe fontanny: Fontanna Jupitera i Fontanna Neptuna – najstarsza ołomuniecka fontanna. Do fontanny można podejść po stopniach, ale jako że plac jest pochyły, z jednej strony fontanny znajdują się trzy stopnie, a z drugiej: pięć.
Przy rynku stoi także prosty, skromny Kościół Zwiastowania Pańskiego, wybudowany przez Kapucynów w latach 1655–1661. Świątynia wyróżnia się charakterystycznym, trójkątnym szczytem.
Na Dolnym Rynku znajdziecie mnóstwo knajpek, pubów, kafejek. Latem ogromną część rynku zajmują ogródki piwne, a zimą – podobnie jak na Rynku Głównym odbywa się tu niezwykle klimatyczny Jarmark Bożonarodzeniowy.
3. Katedra św. Wacława
W Ołomuńcu znajdziemy liczne kościoły w centrum miasta. Wymienię tu tylko te najważniejsze, które należy obowiązkowo odwiedzić podczas jedno czy kilkudniowej wycieczki. Pierwszy z nich to Katedra św. Wacława – najważniejszy kościół w Ołomuńcu, wybudowany w stylu gotyckim już w XII wieku, na miejscu wcześniejszej świątyni romańskiej. Katedra wyraźnie dominuje w panoramie miasta, czy to w dzień, czy w nocy.
Jej położenie jest niezwykłe i to zarówno pod względem architektonicznym jak i estetycznym. Wzgórze katedralne wtulone jest w zakole Młyńskiego Potoku, czyli odnogi rzeki Morawy. Otacza je i park i rzeka. Strzeliste gotyckie wierzchołki katedry w takim położeniu sprawiają niesamowite wrażenie.
Budowa kościoła rozpoczęła się w latach 1104-1107, a zapoczątkował ją książę Świętopełk z ołomunieckiej dynastii Przemyślidów. Jego wujem był sam król Wacław II, któremu Bolesław Krzywousty w 1107 roku pomógł objąć władzę i zostać królem Czech.
Katedra ma długą historię i była wielokrotnie przebudowywana. Dziś kościół ma trzy neogotyckie wieże. Dwie fasadowe oraz dodatkową, południową, o wysokości 100,65 metra. To druga co do wysokości wieża kościelna w Czechach. Jest tu także największy dzwon na Morawach. W kościele zachwyca wszystko! Ołtarze, figury, sklepienie, zdobienia.
Jest tu także polski akcent. W katedrze znajdują się bowiem szczątki polskiego świętego, Jana Sarkandera, patrona Moraw (kanonizowanego przez papieża Jana Pawła II w 1995 roku).
Organy w katedrze są zaliczane do najlepszych instrumentów romantycznych w Republice Czeskiej. Chociaż katedra znajduje się w centrum, leży trochę na uboczu. Obok niej znajduje się Kaplica św. Anny, Muzeum Archidiecezjalne i plebania.
4. Kościół św. Maurycego
Drugi kościół warty odwiedzenia to Kościół św. Maurycego (kostel sv. Mořice), położony blisko Rynku Górnego. Późnogotycki kościół budowany był etapami w latach 1398-1540. Na przestrzeni wieków wiele razy był przebudowywany. Po pożarze miasta w 1709 roku przebudowano wnętrze w stylu barokowym. Najcenniejszym elementem wyposażenia są organy wrocławskiego mistrza Michaela Englera, należące do największych w Europie i znane z doskonałego brzmienia.
Kościół posiada dwie wieże. Wieża południowa o wysokości 46 metrów jest nieodpłatnie udostępniona turystom! Z wieży rozciąga się wspaniały widok na miasto i okolicę. Wdrapując się na wieżę możemy dowiedzieć się wielu cennych informacji o losach świątyni i miasta, którego patronką jest Św. Paulina. Co roku we wrześniu w kościele odbywają się Międzynarodowe Koncerty Organowe.
5. Kościół Św. Michała
To przepięknie położone, na niewielkim wzgórzu, cudo morawskiego baroku skrywa w swoim wnętrzu nie tylko kopię Ostatniej Wieczerzy Leonarda da Vinci (na suficie nad ołtarzem głównym), lecz także „polski“ ołtarz boczny. Umieszczone na nim rzeźby śląskich świętych Czesława i Jacka towarzyszyły niegdyś obrazowi Czarnej Madonny Częstochowskiej, który w XIX wieku zastąpiono wizerunkiem Jana Sarkandra. Przez jakiś czas właśnie w tym ołtarzu przechowywano jego relikwie, zanim przeniesiono je do katedry św. Wacława. W sezonie turystycznym udostępnione są także ościenne krużganki dawnego klasztoru dominikanów, z których można wejść po schodach na gotycką dzwonnicę. Z czterech dzwonów najmniejszy jest dzwon św. Jan Sarkander ważący „jedynie” 600 kilogramów.
6. Czerwony Kościół
Dawny kościół ewangelicki, a dziś biblioteka to niezwykłe miejsce na mapie miasta. Organizowane są tu koncerty, a na tyłach kościoła znajduje się przepiękna i nowoczesna kawiarnia. Kościół pierwotnie służył niemieckim ewangelikom, a po wojnie przeszedł w ręce czeskich protestantów. W 1961 roku został przekształcony w magazyn dla pobliskiej biblioteki naukowej. Po wieloletnim użytkowaniu jako składowisko książek, w latach 2020-2023 kościół przeszedł gruntowną renowację. Dziś jest to nowoczesna przestrzeń kulturalna, otwarta na różnorodne wydarzenia, takie jak koncerty, wykłady, wystawy i spotkania autorskie.
7. Parki w samym sercu miasta
Ołomuniec słynie nie tylko ze swojej bogatej historii i architektury, ale również z licznych parków i terenów zielonych. W osobnym artykule stworzyliśmy mini przewodnik po ołomunieckich parkach, szczegółowo opisując miejsca, gdzie można udać się na spacer i cieszyć się obcowaniem z przyrodą, czyli: Park Smetanovy Sady z oranżerią Sbírkové skleníky, Park Bezručovy Sady ze sztucznym wodospadem, Ogród Botaniczny Uniwersytetu Palackiego, Botanická zahrada połączona z ołomunieckim Rosarium.
Absolutne “must see“ poza centrum:
1. Svatý Kopeček
W odległości około 6 kilometrów od centrum Ołomuńca wznosi się Svatý Kopeček z przepiękną bazyliką zbudowaną w latach 1669-1679 na szczycie Świętej Górki (382 m n.p.m.). Svatý Kopeček jest jednym z najważniejszych celów pielgrzymek na Morawach. Bazylika została wyremontowana w latach 2018-2020 i zachwyca barokowym wnętrzem pielgrzymów i turystów z całego świata. W pobliżu znajduje się droga krzyżowa i stary cmentarz.
2. Ogród Zoologiczny
Kilkaset metrów od Świętej Górki znajduje się kolejna popularna atrakcja Ołomuńca – ogród zoologiczny. Zwierzęta z całego świata, liczne punkty gastronomiczne, możliwość karmienia kóz po zakupie karmy w automacie, wieża widokowa i park linowy. Miejsce godne polecenia na kilka godzin. Można je odwiedzać z psem! Opisaliśmy je Wam osobno tutaj.
3. Klášter Hradisko
W tym budynku od stycznia 1802 roku mieści się szpital wojskowy. Ten najstarszy szpital wojskowy w całej Republice Czeskiej to bardzo stary klasztor Hradisko założony w 1078 roku przez morawskiego księcia z rodu Przemyślidów, Otę I Pięknego, wraz z żoną Eufemią, prawnuczką węgierskiego króla Stefana I. W lutym 1078 roku, w obecności księcia Wratysława, klasztor został poświęcony pierwszemu męczennikowi chrześcijańskiemu, św. Szczepanowi, a jednocześnie na Hradisko wszedł zakon benedyktynów. Około 1150 roku benedyktyni opuścili Hradisko, a klasztor przejęli premonstratensi. W XV wieku klasztor został zburzony przez husytów, zgodnie z decyzją mieszkańców Ołomuńca. Odbudowany klasztor został ponownie zasiedlony w 1498 roku. Barokowy budynek klasztoru, który zyskał swój wygląd w XVII i XVIII wieku, należy dziś do najcenniejszych dzieł architektury barokowej w Europie Środkowej.
Po likwidacji seminarium w 1790 roku budynki dawnego klasztoru przeszły na własność armii. Najpierw urządzono tam magazyn fortyfikacyjny, w 1800 roku obóz jeniecki dla francuskich żołnierzy, a od stycznia 1802 roku mieści się tam szpital wojskowy.
W pomieszczeniach dawnej kostnicy, zbudowanej w 1909 roku, powstało dodatkowo muzeum, w którym można zobaczyć ekspozycję dotyczącą historii szpitala sięgającą okresu pierwszej republiki.
Ołomuniec jest uroczy, chodzenia jest w sam raz – nie zmęczymy się, zrobimy dużo pięknych zdjęć, wszystko na niedużej powierzchni. Przybywajcie i po swojemu odkrywajcie !
@milusiowa_mama Co prawda przyjechałam tu do pracy, a nie na turystyczny wypad, ale nie byłbym sobą gdybym drugiego dnia pobytu w Ołomuńcu nie zrobiła 23 tysięcy kroków, żeby obczaić w jakim ładnym mieście przyszło mi pracować. Moc se mi tu líbí♥️ #olomouc #czech #czechrepublic #city #miasto @Olomouc Tourism ♬ dźwięk oryginalny – Milusiowe Przygody