Położona na wysokości 404 m n.p.m. Góra Świętej Anny (w języku niemieckim: Sankt Annaberg), raptem, jakieś 27 milionów lat temu, była najdalej na Śląsku wysuniętym wulkanem! Tak, wulkanem!
Ale nie tylko dlatego, miejsce to, jest magiczne i niezwykłe. Z jakich powodów jeszcze i dlaczego uwielbiamy je odwiedzać niezależnie od pory roku i wieku dzieci? O tym, w telegraficznym skrócie poniżej.
Miejsce święte i historyczne
Góra Świętej Anny to ważne miejsce pielgrzymkowe, od wielu stuleci przyciągające wiernych z kraju i zza granicy. Przybywają oni do Sanktuarium Świętej Anny, mamy Najświętszej Maryi Panny i babci Pana Jezusa, a także patronki Śląska.
Z powstaniem tutaj miejsca kultu św. Anny wiąże się wiele legend i barwnych opowieści. Jedna z nich opowiada o wracającym tędy z wypraw wojennych księciu hiszpańskim. Wśród łupów i zdobyczy wojennych wiózł on m.in. posążek św. Anny. Kiedy woły wjechały na szczyt Góry, stanęły w miejscu i za nic nie chciały ruszyć dalej. Książę uznał to za znak nieba i wzniósł na szczycie Góry kościół, w którym postawił figurkę św. Anny.
Inna z legend powiada “… że przed wiekami miał tu smok swoją siedzibę, a lud okolicznych wiosek szepce między sobą po cichu o dziwnych zjawiskach to miejsce otaczających…”. Czyżby jedno z takich zjawisk zanotował pewien klasztorny kronikarz? Jak wynika z jego zapisków, po osiedleniu się tu Franciszkanów budujących klasztor, natrafiono na ślady głębokich piwnic, z których podobnie jak podczas uprawy ogrodu, wykopano wiele ludzkich kości.
Nie można wykluczyć, że już w średniowieczu znajdował się tu klasztor z kościołem bądź kaplicą i z tego okresu pochodzi nazwa Góry: Góra św. Jerzego. Jedna z najstarszych nazw góry brzmiała: Góra św. Jakuba. Być może, tędy kiedyś prowadził szlak pątniczy do Santiago del Compostela. Pewne jest, że taki szlak wiódł z Estonii przez Śląsk (Mysłowice), a zatem także przez Górę Św. Anny. Do pątników idących tym szlakiem dołączali też Ślązacy.
Jednak dość legend. Wróćmy do barokowego kościoła i klasztoru franciszkanów, zachwycających architekturą i atmosferą skupienia. Warto zwiedzić je w środku oraz poznać historię i odczucia milionów pielgrzymów, którzy przybywali tutaj przez wiele stuleci.
Największym skarbem sanktuarium jest XV-wieczna słynąca łaskami drewniana figura – relikwiarz św. Anny Samotrzeciej. Sufity i ściany bazyliki pokrywają liczne malowidła przedstawiające sceny z życia św. Anny, motywy biblijne oraz obrazy z franciszkańskiego życia zakonnego.
Przedłużeniem bazyliki jest prostokątny dziedziniec arkadowy, nazywany Rajskim Placem.
Na północnej stronie zbocza, przy wejściu na Rajski Plac, przez Bramę Ave Maryja lub Bramę Papieską, znajduje się strome zejście do Groty Lurdzkiej, inspirowanej słynną grotą z Lourdes.
Po drugiej stronie od Bazyliki rozciąga się Kalwaria Śląska, czyli zespół 40 kapliczek rozsianych wokół wzgórza. Trasa kalwaryjska to nie tylko przestrzeń modlitwy, ale także doskonała okazja do spacerów po malowniczej okolicy.
Ciekawostka: Sanktuarium w Górze Św. Anny odwiedziło aż trzech papieży! 14 czerwca
1920 r. przybył tu Arcybiskup i Nuncjusz w Polsce Achilles Ratti, późniejszy papież Pius XI.
21 czerwca 1983 r. tłumy pielgrzymów uczestniczyły w nieszporach, którym przewodniczył
św. Jan Paweł II. Wraz z nim obecny był Joseph Ratzinger, późniejszy Papież Benedykt XVI.
Unikalna przyroda
Góra Świętej Anny imponuje także pod względem przyrodniczym. Na tym cennym obszarze chronionym, o nazwie Park Krajobrazowy Góry Świętej Anny, znajdziecie unikalne formacje skalne, wąwozy oraz liczne gatunki roślin i zwierząt.
My bardzo lubimy Geopark Góra Św. Anny, którego atrakcją jest m.in. położone w dawnym kamieniołomie geostanowisko skał pochodzenia wulkanicznego. To niezwykła atrakcja, zwłaszcza dla najmłodszych, którzy mogą się poczuć tak, jakby schodzili w głąb wulkanu sprzed wielu milionów lat.
Niezależnie od pory roku, przyroda Góry Świętej Anny zachwyca swoimi barwami i zmiennością, ale niewątpliwie najpiękniej jest tu w maju, kiedy zakwitają drzewka czereśniowe. Aleja czereśniowa to słynne miejsce wielu sesji zdjęciowych, w bajecznej scenerii.
Aktywny wypoczynek
Góra Świętej Anny to prawdziwy raj dla miłośników aktywnego wypoczynku. W położonym tutaj Parku Krajobrazowym Góra Świętej Anny oraz w jednym z trzech polskich Geoparków o tej samej nazwie znajdują się liczne trasy piesze, rowerowe oraz ścieżki edukacyjne. Na wytyczonej tu 10 kilometrowej ścieżce geologicznej znajduje się aż 11 stanowisk, z których dowiecie się m.in. o początkach wulkanizmu, o tym, jak powstają skamieniałości, o zjawiskach tektonicznych czy życiu na rafie.
Przez park przebiegają: szlak spacerowy im. Xawerego Dunikowskiego (4 km), Szlak Flory i Fauny (15 km), Szlak III Powstania Śląskiego (23 km), Szlak im. Jana Pawła II (10 km), Szlak im. Roberta Oszka (34 km), Szlak Powstańców Śląskich (98 km).
Atrakcje turystyczne
Góra Świętej Anny to znacznie więcej niż miejsce pielgrzymek, Park Krajobrazowy i Geopark. Znajdziecie tutaj także:
Pomnik Czynu Powstańczego – monumentalny obelisk upamiętniający walki Powstań Śląskich, wybudowany w rejonie, gdzie miała miejsce jedna z najkrwawszych bitew III powstania śląskiego z 1921 r. Obecny pomnik powstał w miejscu po wysadzonym, przedwojennym, poniemieckim mauzoleum ku czci poległych w powstaniu żołnierzy niemieckich. Budowę Pomnika Czynu Powstańczego rozpoczęto już w sierpniu 1946 r., według projektu Ksawerego Dunikowskiego. Ze względu na koszty, decyzje polityczne oraz wielokrotnie zmieniające się koncepcje dzieła Pomnik Czynu Powstańczego ukończono dopiero w 1955 r. Pomnik składa się z czterech, połączonych ze sobą, 15- metrowych pylonów granitowych, na których przedstawiono sceny z walki o Śląsk.
Ze względu na okres historyczny w jakim zbudowano pomnik znajduje się na nim wiele elementów fałszujących fakty historyczne. Pomnik Czynu Powstańczego, do tej pory jednak jest miejscem wielu uroczystości, w szczególności podczas rocznic powstań śląskich.
Amfiteatr skalny – wybudowany przez hitlerowców w latach 30-tych ubiegłego wieku, w miejscu dawnego kamieniołomu. W czasach swojej świetności posiadał ok. 7 tys. miejsc siedzących na niższej platformie i 20 tys. stojących na wyższej. Źródła podają, że amfiteatr skalny mógł pomieścić nawet 300 tys. widzów, co czyniło z tego obiektu jeden z największych amfiteatrów w Europie. Dziś niszczeje i jest w totalnej rozsypce. Teren się osuwa i robi się tu dość niebezpiecznie, ale wciąż można tu spotkać “grajków”. Akustyka miejsca jest świetna! Skrzypce na miejscach na szczycie słychać równie dobrze jak w pierwszych rzędach.
Muzeum Czynu Powstańczego – Sama miejscowość Góra Świętej Anny ma głębokie związki z historią walk powstań śląskich. Ich fascynującą historię można poznać w tutejszym Muzeum Powstań Śląskich, będącym oddziałem Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Dla miłośników sztuki sakralnej niezwykłą atrakcją będzie prywatne Muzeum Krzyża Świętego, które gromadzi liczne zbiory sztuki sakralnej, stanowiąc ważny punkt na mapie kulturalnej regionu.
Zjeżdżalnia grawitacyjna – to niewątpliwie największa atrakcja dla dzieci! To całoroczny tor saneczkowy typu Alpine Coaster o długości pętli 600 m gwarantujący świetną zabawę dla całej rodziny. Jest oświetlony, więc możliwa jest także jazda po zmroku. Obok znajduje się fajny plac zabaw i restauracja Harcówka.
Idealne miejsce na weekend i nie tylko !
Góra Świętej Anny to idealne miejsce na weekendowy wypad. Znajdziecie tu liczne punkty gastronomiczne, sklepiki z pamiątkami, miejsca noclegowe (np. w gospodarstwach agroturystycznych). My polecamy Szkolne Schronisko Młodzieżowe w Górze Św. Anny – schronisko stałe, czynne cały rok, z 50 miejscami noclegowymi. Ma bardzo ładne pokoje i łazienki o wysokim standardzie, dostęp do kuchni i świetlicy, z dużym ogrodem, boiskiem, placem zabaw i miejscem na ognisko. Schronisko udziela także informacji turystycznej, także to tym, czego nie zdołaliśmy opisać, dowiecie się na miejscu!